Felaket Tellalları
Ağustos 23, 2024Taksimde Sovyet Generaller; Taksim Cumhuriyet Anıtı
Ağustos 23, 2024
Anadolu Topraklarında Amazon Kadınları
Kadın saygın toplumlar (Ana Erkil toplumlar)
Avcı – toplayıcı yaşam biçimi insanlık tarihinin ilk ve en uzun süreli yaşam biçimiydi. Erkek mızrak ile avlanıyor, kadın ise bitki kökleri toplayarak toplayıcı görevini yerine getiriyordu.
Cinsler arasında bir iktidar üstünlüğü olmamakla birlikte -hatta kadının beslenmekteki rolü erkeğin avcılığına göre daha garanti bir yöntem olduğundan- toplayıcılık rolü kadını saygınlıkta bir adım öne çıkarıyordu. Miras kadından kadına geçiyordu. Çünkü erkeğin avlandığı mızrak sürekli kırılırken kadının toplayıcılıkta kullandığı aletler kız çocuklarına miras bırakılabiliyordu.
Bu miras biçimindeki kadının rolü o toplumların ”maderşahi toplumları” yani anaerkil toplum olarakta anılmasına sebep oldu. Bu iktidar sahibi olmak anlamında bir ayrım olmasa da, kadına duyulan saygıyı pozitif anlamda ifade ediyordu.
Kadın erkek eşitliğinin bozulması
Peki nasıl mı bozuldu bu eşitlikçi yapı?
2 büyük devrimin yol açtığı sonuçlarla;
”Birisi At’ın evcilleştirilmesi diğeri ise çanak çömleğin kullanıma başlanmasıydı.”
At evcilleştirildiğinde sadece günlük yaşantıyı kolaylaştıran ulaşım, taşıma gücü gibi işlerin gelişmesini ve daha rahat yapılmasını sağlayan bir halle sınırla kalmadı.
At sırtında daha hızlı ve atik davranabilen erkek bu sayede avlanabilme kabiliyetini de geliştirmeye başladı. Artık avın peşinden daha hızlı hareket edebiliyor, sonuca çok daha rahat ulaşabiliyordu. Kısaca et üstüne kurulu besin tüketimi -o güne has- tesadüfi olarak elde edilen bir besin olmaktan çıkarak, garantili bir beslenme yöntemine dönmüştü.
Çanak çömleğin kullanılmaya başlamasıyla birlikteyse, artık bu avlanan et saklanabilir ve sonradan kullanılabilir hale getirilmeye başlanmıştı. Bu durum eti getiren erkeğin onun dağıtımında da rol almasını sağlamıştı. Böylece erkek eti getirmenin verdiği güçle baskın karakter olmaya başlamıştı.
Rahatça avlanabiliyor, avını sonraki günler için saklayabiliyor, nasıl dağıtılacağına karar veriyor ve böylece yaşadığı toplulukta söz sahibi olma rolü de artıyordu.
Cajamarca Çatışması
Sadece besin ihtiyacı ile de sınırlı değildi atın evcilleştirilmesi.
İspanyollar yeni dünyayı yani Amerika kıtasını keşfettiklerinde tarihe Cajamarca Çatışması olarak geçen bir savaş yaşanır.
Atahualpha yerli halk olan İnka’ların lideri, Pizarro ise İspanyol ordularını temsil eden bir generaldir. O gün 168 İspanyol askeri 80.000 kişilik İnka ordusunu yenecek ve liderlerini teslim alacaktı.
”Peki nasıl oldu da 168 kişi 80.000 kişilik devasa bir orduyu yenebildi?”
Çünkü savaşın bir tarafı ağaç mızraklarla koşarak savaşırken, diğer tarafı demir kılıçlarla at üstündeydiler. Üzerinize elinizde sapanlar varken tankların geldiğini düşünsenize!!
İşte diğer bir yanıyla atın evcilleştirilmesi askeri bir üstünlükte sağlamıştı. Bu hem insanların sınıflara ayrılmasına sebep olacak süreçlerin başlangıcıydı, hem de erkeğin kadın karşısında iktidarını geliştirerek ataerkil dediğimiz yani erkek egemen toplumların kurulmasıydı.
Ve Amazon Kadınları
Bu süreçte atın önemini keşfeden sadece erkekler değildi. Bir grup kadın besinsel ve askeri anlamda atın yarattığı bu üstünlüğü fark etmişlerdi. Onlarda atı evcilleştirecek, askeri anlamda gelişecek ve erkeğe savaş açacaklardı. Tarihe de amazon kadınları olarak geçeceklerdi.
Gelgelelim her şeyin başladığı bir vatan vardır. Onların vatanlarıysa benzersiz topraklardı. Yani Anadolu’ydu. Anadolu’nun kuzeyiydi. Bugünkü karadeniz kıyılarıydı. Lakin Anadolu’nun her yerindeydi efsaneleri. Bu topraklarda birçok şehre isimlerini verdiler. Bu topraklarda kendilerine şehirler kurdular.
Anadolu da şehirler kurdular
Mesela Smyrna adını duydunuz mu hiç?
Aslında çok kere duyuyorsunuz ama sadece telafuz ettiğiniz kelimenin o isimden geldiğini bilmiyorsunuz.
İzmir. Evet günümüzün İzmir’inin isminin ilk hali. Ve o isimde bir kadına ait. Amazon bir kadına.
Peki öylesine mi vermişlerdi bu ismi İzmir’e?
Elbette hayır. Çünkü İzmir amazon bir kadın tarafından kurulmuş ve kuran amazonunda adını almıştı.
Sadece İzmir mi hayır, Mesela Samsunda bir amazon köyü var hatta günümüzde açılmış birde amazon müzesi. Anadolu’nun kuzeyi amazon kadınları efsaneleriyle dolu.
Hepsini bir bir işleyeceğiz. Birlikte öğrenecek, birlikte keşfedeceğiz. Kısa ön bilgiyle başlamış olalım amazon toprakları yazımıza ve Anadoluyu keşfederken birlikte olmak dileklerimizi dileyelim.
sehrinhikayesi@gmail.com