Yunanistan’ın Adriyatik kıyılarında Parga diye bir şehir vardır. Sıradan bir şehir olan Parga’da sıradan bir çocuk gelir dünyaya. Parga sıradan bir şehir olarak kalacak ama Pargalı o çocuk tarihe Muhteşem İbrahim olarak geçecektir. 

Henüz bir çocukken korsanlar tarafından kaçırılır Pargalı. Hayatının dönüm noktası da Osmanlı denizcilerinin eline düşmesiyle olur. Denizciler tarafından İzmir’e getirilen Pargalı, burada Manisalı dul bir kadın tarafından satın alınır. Pargalının kendini geliştirmesinden bu kadının önemli bir rolü olmuştur.

Kanuni Sultan Süleyman’la Arkadaşlığı

Ege’de geçen yıllarında sonraları cihanın en büyük imparatorlarından biri olacak Şehzade Süleyman’ın dikkatini çeker. Birbirlerine yaşıt olan bu iki genç aynı zamanda tarihe geçecek bir zaman dilimini de birlikte yaşayacaklardır. Biri Kanuni Sultan Süleyman diğeri de onun damadı Pargalı İbrahim Paşa.

Pargalı Şehzade Süleyman’a öylesine bağlıydı ki onun dizinin dibinden ayrılmazdı. Şehzadesinin abdest aldığı suyu içecek kadarda benzersiz bir yönü vardı. Bu yön zamanla onun makbul diye anılmasına neden olacaktı.

Pargalı Sadrazam Oluyor

Şehzade Süleyman Padişah olduğunda Pargalıyı önce Hasodabaşılığına sonrasında ise Sadrazamlığa getirmiştir. 

Hikâyeye göre;

Kanuni Sultan Süleyman bir gün Sadrazam Piri Mehmet Paşa’ya;

‘Padişahın çok sevdiği bir kulu olsa ona mühim bir makam vermek istese neyi münasip görürsünüz’ diye sorar.

Bunun üzerine Sadrazam Piri Reis ‘Sadrazamlık münasiptir’ diyerek görevini teslim eder. 

Pargalı’nın Ünvanları

Altı Tuğ Sahibi Serasker

Osmanlı İmparatorluğunda Sadrazamlık, Seraskerlik, Anadolu ve Rumeli Beylerbeyliği gibi en üst düzey görevlerde bulunan Pargalı, Seraskerlik makamına getirildikten sonra Altı Tuğ taşımaya yetkili kılınmıştı. Bu Padişahtan sadece Hilafet Tuğ’unun eksik olması demekti. 

Muhteşem İbrahim

Osmanlı İmparatorluğun 1533 de Avusturya ile anlaşma yaptığında Pargalı Avusturya İmparatoru ile eş seviyede kabul edilmiş, bu durum onun Venedikliler tarafından Muhteşem İbrahim olarak anılmasına yol açmıştır.

Figani’den Pargalıya Kendini Ölüme Götüren Şiir

Pargalı’nın sanata olan ilgisi hakkında çok konuşulmasını da beraberinde getirmiştir. Saraya diktirdiği mitolojik eserler bazı çevreler tarafından eleştiri almıştır.

Özellikle Figani’nin yazdığı ;

Dü İbrahim amed be-deyr-i cihan (Cihan tapınağına iki İbrahim geldi)
Yeki büt-şiken ü yeki büt nişan (Biri putları yıktı diğeri putları dikti)

Sözleri çok tartışılmıştır. Bu sözlere çok sinirlenen Pargalı şair Figani’yi idam ettirmiştir.

Figani

Figani 1500 lü yılların başında Trabzon’da dünyaya gelmiş erken yaşta idam ettirildiği için o dönemlerde yetişen Fuzuli gibi şairler kadar etkili olamamıştır. İçkiyi sever geçimini devletin önde gelenlerine kasideler yazarak sağlardı. Düzenlenmiş bir divanı bilinmemekle birlikte, 107 gazel 8 kasidesi Abdülkadir Karahan tarafından 1966 yılında ‘’Figani ve Divançesi’’ olarak yayımlanmıştır.

Pargalı İbrahim Neden Öldürüldü?

Pargalı İbrahim Paşa Tarafından 1532 Yılında Öldürülen Faragi’nin Son Sözleri

‘’Zülf-ü kemendin aldığı cellad-ı gamzesi
Benzer Figani zulm ile berdar eder seni ‘’ olmuştur.

Pargalı’yı Ölüme Götüren Sözler; Bu Büyük Devleti İdare Eden Benim

Pargalı İbrahim Paşa’nın Avusturya’yla olan ilişkileri sırasında gücünü anlatmak için kullandığı ‘Bu büyük devleti idare eden benim. Her ne yaparsam yapılmış olarak kalır. Zira bütün kudret benim elimdedir. Memuriyetleri ben veririm, eyaletleri ben tevzi ederim. Verdiğim verilmiş reddettiğim reddedilmiştir. Büyük Padişah bir şey ihsan etmek istediği yahut ettiği zaman bile ben onun kararını tasdik etmeyecek olursam gayr-i vaki gibi kalır. Çünkü her şey harb, sulh, servet, kuvvet benim elimdedir’ sözleri öldürülmesiyle son bulacak sürecin temellerini oluşturur.

Bu sözler onun iktidar hırsını ortaya koyar. Irakeyn seferi sırasında Defterdar İskender Çelebiyi idam ettirmesi ise padişahla ilişkilerinin kopması açısından önemli nedenlerdendir. Şehzade Mustafa’yı desteklemesinden dolayı Hürrem Sultan tarafından ölümü üzerinde payı olduğu da söylene gelmektedir.

Kanuninin Pargalı Özlemi

15 Mart gecesi 41 yaşında Kanuni Sultan Süleyman emriyle öldürülen Pargalı böylece Maktul İbrahim Paşa olarak anılmaya başlar. İbrahim Paşanın başı Okmeydanı Nasuh Paşa haziresinde gövdesi ise Fındıklı Canfeda tekkesi sahilindedir.

Tarihçilerin bir kısmı İbrahim Paşanın ölümünün devleti zayıflattığı görüşündedir. Korfu kuşatmasında başarısız olunması üzerine Sultan Süleyman’ın Divan-ı Harp toplantısında ‘Merhum İbrahim Paşa olsaydı böyle olmazdı’ sözleri bu görüşleri destekler niteliktedir.

İbrahim Paşa Sarayından Türk İslam Eserleri Müzesine 

Günümüzde Türk ve İslam Eserleri üzesi olarak kullanılan İbrahim Paşa sarayı, Türk ve İslam sanatı eserlerini topluca kapsayan ilk Türk müzesidir. 1914 yılında Süleymaniye Camii külliyesinde Evkaf-ı İslamiye Müzesi olarak ziyarete açılan müze 1983 yılında İbrahim Paşa Sarayına taşınmıştır.

Türk İslam Müzesinin Bölümleri

Türk ve İslam Eserleri Müzesi halı bölümü, el yazmaları ve hat sanatı bölümü, taş sanatı bölümü, maden sanatı bölümü, etnografya bölümü, cam bölümü, ve ahşap eserler bölümü olmak üzere yedi bölümden oluşur.